Hafró mælir áhættu vegna strokulaxa
Árið 2017 kom út áhættumat Hafrannsóknastofnunar vegna mögulegrar erfðablöndunar milli eldislaxa og náttúrulegra laxastofna á Íslandi. Í kjölfar þess hefur verið settur aukinn kraftur í vöktun vegna áhrifa sjókvíaeldis á íslenska laxastofna. Niðurstöður rannsókna ársins 2020 eru teknar saman í skýrslu Hafrannsóknastofnunar. Í skýrslunni er gerð frekari grein fyrir þessum þáttum ásamt helstu niðurstöðum rannsókna og vöktunar ársins 2020.
Umfangsmikil vöktun er framkvæmd til að vakta og greina áhrif eldislaxa á villta laxastofna. Vöktuninni má skipta niður í nokkra þætti, vöktun með fiskteljurum búnum myndavélum, greiningu meintra strokulaxa úr eldi sem veiðast í ám, upprunagreining laxa með hreisturrannsóknum og rannsóknir á skyldleika laxastofna og rannsóknir á erfðablöndun.
Sjókvíaeldi á laxi er vaxandi atvinnugrein á Íslandi. Eldinu fylgja þættir sem taldir eru geta ógnað stöðu villtra laxastofna hér á landi, t.d. hvað varðar erfðablöndun. Í markmiðum laga um fiskeldi segir „að skapa skilyrði til uppbyggingar fiskeldis og efla þannig atvinnulíf og byggð í landinu, stuðla að ábyrgu fiskeldi og tryggja verndun villtra nytjastofna. Skal í því skyni leitast við að tryggja gæði framleiðslunnar, koma í veg fyrir hugsanleg spjöll á villtum nytjastofnum og lífríki þeirra og tryggja hagsmuni þeirra sem nýta slíka stofna. Við framkvæmd laganna skal þess ávallt gætt að sem minnst röskun verði á vistkerfi villtra fiskstofna og að sjálfbærri nýtingu þeirra sé ekki stefnt í hættu.
Veiðimenn sem verða varir við, eða veiða meinta eldislaxa eru hvattir til að koma þeim til greiningar hjá Hafrannsóknastofnun. Algeng einkenni eldislaxa má sjá á meðfylgjandi mynd.
